Tα xαρακτηριστικά και τα πλεονεκτήματα που έχει ένα τοπικό δύκτιο υπολογιστών.

Ορισμός και πλεονεκτήματα των δικτύων

Δίκτυο καλείται μια ομάδα υπολογιστών οι οποίοι είναι συνδεδεμένοι μεταξύ τους, ενσύρματα ή ασύρματα (εδώ θα ασχοληθούμε μόνο με τα ενσύρματα δίκτυα), με σκοπό την ανταλλαγή δεδομένων ή την κοινή χρήση συσκευών. Όταν η εν λόγω ομάδα απαρτίζεται από μικρό αριθμό υπολογιστών που βρίσκονται σε διάμετρο μερικών μέτρων (λ.χ. σε μια μικρή επιχείρηση, σε ένα γραφείο κ.λπ.) τότε κάνουμε λόγο για ένα δίκτυο τοπικής εμβέλειας LAN (Local Area Network). Όταν αντίστοιχα το δίκτυο επεκτείνεται και συνδέει γεωγραφικά απομακρυσμένα σημεία, κάνουμε λόγο για WAN (Wide Area Network), δηλαδή για δίκτυο εκτεταμένης εμβέλειας.

Οι δυνατότητες που προσφέρει η δικτύωση καθώς και τα οφέλη που απορρέουν από την ενσωμάτωσή της στην ενδοεταιρική λειτουργία είναι σε γενικές γραμμές τα εξής:

α) Διαμοιρασμός των ψηφιακών πόρων του συστήματος, δηλαδή προγραμμάτων, φακέλων, αρχείων κ.λπ. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι συγκροτείται ένας εικονικός κοινόχρηστος χώρος, όπου όλοι οι χρήστες, ανάλογα και με τα προνόμια - δικαιώματα που τους έχουν δοθεί από το διαχειριστή του δικτύου, έχουν πρόσβαση από τον υπολογιστή τους και μπορούν να χρησιμοποιούν τα ίδια αρχεία, τους ίδιους φακέλους και τις ίδιες εφαρμογές, ανεξάρτητα από το ποιος έχει δημιουργήσει το αρχείο ή σε ποιον υπολογιστή έχει εγκατασταθεί η εφαρμογή. Η δυνατότητα αυτή εξοικονομεί πολύτιμο χρόνο, καθώς οι χρήστες δεν χρειάζεται να αντιγράφουν σε δισκέτες, CD ή φορητές μνήμες τα αρχεία που θέλουν να μεταφέρουν από τον έναν υπολογιστή στον άλλο. Πλέον, αρκεί η είσοδος στον υπολογιστή τους. Στο ίδιο πλαίσιο, προκειμένου ένα πρόγραμμα να χρησιμοποιείται από όλους, αρκεί η εγκατάστασή του μία φορά και μόνο.

β) Κοινή χρήση περιφερειακών συσκευών. Αυτό σημαίνει ότι τα μέλη του δικτύου μπορούν να χρησιμοποιούν από κοινού τις ίδιες περιφερειακές συσκευές. Έτσι, αν για παράδειγμα έχετε τέσσερις υπολογιστές, δεν χρειάζεται να έχετε και τέσσερις εκτυπωτές και τέσσερις σαρωτές. Αρκεί μία συσκευή από το κάθε είδος, η οποία θα χρησιμοποιείται από όλους. Η δυνατότητα αυτή μεταφράζεται ξεκάθαρα σε εξοικονόμηση κεφαλαίων αλλά και χώρου.

γ) Διαμοιρασμός μιας σύνδεσης Internet σε όλους τους υπολογιστές του δικτύου.
Αυτό σημαίνει ότι η ύπαρξη μιας και μοναδικής σύνδεσης με το Διαδίκτυο αρκεί για να παράσχει πρόσβαση σε όλους τους υπολογιστές του τοπικού δικτύου. Η ταχύτητα σύνδεσης του κάθε υπολογιστή με το Internet εξαρτάται από το είδος της σύνδεσης (PSTN, ISDN, ADSL κ.λπ.) καθώς και από τον αριθμό των PC που βρίσκονται συνδεδεμένα στο Διαδίκτυο την ίδια στιγμή. Μία γρήγορη σύνδεση (ΑDSL ή ISDN άνω των 128Mbps) αρκεί για να προσφέρει ικανοποιητική ταχύτητα σύνδεσης σε 5 υπολογιστές. Η δυνατότητα αυτή μειώνει σημαντικά το κόστος σύνδεσης και παροχής Internet.

δ) Αξιοποίηση υπολογιστών περιορισμένων δυνατοτήτων ή παλαιότερης τεχνολογίας. Αυτό σημαίνει ότι υπολογιστές που ως αυτόνομες μονάδες δεν μπορούσαν να χρησιμεύσουν σε κάτι αξιόλογο (λ.χ. επειδή δεν διέθεταν συσκευή ανάγνωσης CD-ROM ή επειδή ο σκληρός τους δίσκος είχε περιορισμένο αποθηκευτικό χώρο), μπορούν τώρα να ενταχθούν σε ένα μικρό δίκτυο και να παίξουν κάποιο ρόλο μέσα σ' αυτό.

Συμπερασματικά, η υλοποίηση ενός τοπικού δικτύου αποφέρει στην επιχείρηση υπολογίσιμα οικονομικά, οργανωτικά, λειτουργικά και χωροταξικά οφέλη.

Χαρακτηριστικά τοπικών δικτύων


Τρία είναι τα βασικά στοιχεία που συνθέτουν ένα τοπικό δίκτυο: η τοπολογία, το πρότυπο επικοινωνίας και η αρχιτεκτονική.

Η τοπολογία απαντά στο "πώς" είναι συνδεδεμένοι μεταξύ τους οι υπολογιστές. Υπάρχουν διάφορες τοπολογίες δικτύων, καθεμία από τις οποίες απαιτεί ξεχωριστές τεχνολογικές υποδομές, για παράδειγμα διαφορετικά είδη καλωδίων.

Μία διαδεδομένη τοπολογία σε μικρά δίκτυα είναι αυτή του "αστεριού", όπου όλοι οι υπολογιστές συνδέονται μεταξύ του μέσω ενός hub (διανομέα) ή switch (ελεγκτή), διαμορφώνοντας ένα σχήμα που μοιάζει με αστέρι.

Το πρότυπο ορίζει τους κανόνες βάσει των οποίων επιτυγχάνεται η επικοινωνία ανάμεσα στους υπολογιστές, και αναφέρεται τόσο στον εξοπλισμό όσο και στο λογισμικό. Υπάρχουν αρκετά πρότυπα, με πιο διαδεδομένο το Ethernet, το οποίο εδώ και χρόνια έχει καταστεί συνώνυμο της δικτύωσης στα LAN. Το Ethernet διακρίνεται σε υποκατηγορίες, βάσει ορισμένων τεχνικών χαρακτηριστικών (π.χ. του είδους των καλωδίων που χρησιμοποιούνται στο δίκτυο, της ταχύτητας μεταφοράς δεδομένων που μπορεί να υποστηριχθεί κ.λπ.). Πιο διαδεδομένος είναι ο τύπος 10BaseT, που υποστηρίζει ταχύτητα 10MB ανά δευτερόλεπτο (10Mbps) και απαιτεί καλωδίωση με καλώδια συνεστραμμένου ζεύγους UTP.

Η αρχιτεκτονική σχετίζεται με το ρόλο και τα δικαιώματα των υπολογιστών που απαρτίζουν το δίκτυο. Η πιο συνηθισμένη αρχιτεκτονική αφορά στο σχήμα "διακομιστής προς κόμβους" (server - clients), όπου διακομιστής (server) είναι ένας κεντρικός υπολογιστής που συγκεντρώνει, αποθηκεύει και διανέμει δεδομένα, εφαρμογές, συνδέσεις κ.λπ. και κόμβοι (clients) είναι οι υπόλοιποι υπολογιστές, που απολαμβάνουν, ως πελάτες, τις υπηρεσίες και τα δεδομένα που τους προσφέρει ο server. Μία άλλη αρχιτεκτονική είναι αυτή του "κόμβου προς κόμβο" (peer to peer), όπου όλοι οι υπολογιστές συμμετέχουν στο δίκτυο ισότιμα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι επιτελούν και τις ίδιες λειτουργίες. Κάλλιστα, μπορεί ένας δεδομένος κόμβος τη μία στιγμή να λειτουργεί ως server και την άλλη ως client κ.ο.κ.

Στις επόμενες παραγράφους θα προσπαθήσουμε να σκιαγραφήσουμε ένα διαδεδομένο μοντέλο τοπικού δικτύου, της τοπολογίας αστεριού που είδαμε παραπάνω, με χρήση hub (διανομέα) ή switch (ελεγκτή), προτύπου Ethernet 10BaseT και αρχιτεκτονικής server - clients. To εν λόγω μοντέλο μπορεί να υλοποιηθεί σχετικά εύκολα, είναι χαμηλού κόστους και μπορεί να εξυπηρετήσει άριστα τις ανάγκες μιας μικρής επιχείρησης ή ενός γραφείου που διαθέτει από 3 ως 5 υπολογιστές.

Θα πρέπει ωστόσο να επισημάνουμε ότι για την υλοποίηση τοπικού δικτύου δεν θα πρέπει να αρκεστείτε σε αυτές τις πληροφορίες. Ορισμένα σημεία πιθανόν να φανούν δυσνόητα ή ασαφή και να προβληματίσουν τον άπειρο χρήστη. Καλό θα ήταν, εάν αποφασίσετε να δημιουργήσετε τοπικό δίκτυο, να ζητήσετε τη βοήθεια ενός έμπειρου συνεργάτη ή να αναθέσετε την υλοποίηση σε κάποιον ειδικό τεχνικό.

Απαιτούμενος εξοπλισμός

Προκειμένου να "στηθεί" ένα τοπικό δίκτυο, θα πρέπει προηγουμένως να έχει ολοκληρωθεί η σύνδεση σε επίπεδο υλικού εξοπλισμού και κατόπιν η σύνδεση σε επίπεδο λογισμικού. Σχετικά με τον εξοπλισμό, έστω ότι θέλουμε να δημιουργήσουμε ένα δίκτυο με τρεις ή περισσότερους υπολογιστές, ανάμεσα στους οποίους ο ένας θα είναι ο διακομιστής (server) και οι υπόλοιποι θα είναι οι κόμβοι (clients). Για την υλοποίηση του δικτύου θα απαιτηθούν: κάρτες δικτύου, καλώδια για τη σύνδεση των συσκευών και ένας διανομέας (hub ή switch).

Οι κάρτες δικτύου τοποθετούνται στην κεντρική μονάδα κάθε υπολογιστή (μία στον καθένα) και επιτρέπουν την επικοινωνία ανάμεσα στους κόμβους. Υπάρχουν διάφορα είδη καρτών, ανάλογα με το πρωτόκολλο επικοινωνίας που υποστηρίζουν, την ταχύτητα μεταφοράς δεδομένων κ.λπ. Θα χρειαστούμε ισάριθμες κάρτες με την ποσότητα των υπολογιστών, και συγκεκριμένα Ethernet κατηγορίας 10BaseT 10/100 (εφόσον ο υπολογιστής μας δεν διαθέτει ήδη μία εκ κατασκευής).

Τα καλώδια ενώνουν τους υπολογιστές με το hub ή το switch. Η μία απόληξη συνδέεται στην κεντρική μονάδα κάθε υπολογιστή, στην έξοδο της κάρτας δικτύου, και η άλλη στην υποδοχή του hub. Για δίκτυο τριών υπολογιστών, χρειάζονται τρία καλώδια. Υπάρχουν διάφοροι τύποι καλωδίων. Ο καλύτερος τύπος για το δίκτυο που θέλουμε να δημιουργήσουμε είναι το συνεστραμμένο ζεύγος UTP, το οποίο και αυτό απαντάται σε διάφορους τύπους ανάλογα με την ταχύτητα μεταφοράς δεδομένων που υποστηρίζει. Εμείς θα χρειαστούμε τρία καλώδια κατηγορίας 3, που είναι κατάλληλη για απλό Ethernet και ταχύτητα 10Mbps.

Το hub (διανομέας) είναι μία συσκευή πάνω στην οποία συνδέονται τα καλώδια των υπολογιστών του δικτύου, προκειμένου το ένα PC να επικοινωνεί με το άλλο. Το hub λαμβάνει τα δεδομένα από τους υπολογιστές και τα διανέμει στο δίκτυο, ακολουθώντας κάποιους κανόνες. Υπάρχουν διάφορα είδη hubs, που διαφέρουν μεταξύ τους στις δυνατότητες που προσφέρουν, στις υποδοχές που φέρουν (5, 8, 12, κ.λπ.), στο πρωτόκολλο που υποστηρίζουν κ.λπ. Εμείς θα χρειαστούμε ένα Ethernet hub με 5 υποδοχές, ούτως ώστε να χρησιμοποιήσουμε τις τρεις και να αφήσουμε δύο ελεύθερες ως εφεδρικές, σε περίπτωση που μελλοντικά θελήσουμε να επεκτείνουμε το δίκτυο. Εναλλακτικά, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ένα Ethernet switch. Το switch (ελεγκτής) είναι ένα είδος εξελιγμένου hub, που εξασφαλίζει μεγαλύτερη ταχύτητα μεταφοράς δεδομένων και ορθολογικότερη λειτουργία του δικτύου.

Συνοψίζοντας, αφού τοποθετήσουμε τις κάρτες δικτύου και "καλωδιώσουμε" υπολογιστές και hub, έχουμε ολοκληρώσει το κομμάτι του εξοπλισμού. Για να ολοκληρωθεί η εγκατάσταση, θα πρέπει να προβούμε και στις απαραίτητες ρυθμίσεις του λογισμικού, μέσα από το λειτουργικό μας σύστημα. Σημειώνεται ότι, αν η ταχύτητα των 10Mbps για τη μεταφορά των δεδομένων δεν μας καλύπτει, μπορούμε με τη χρήση διαφορετικού (και ακριβότερου) εξοπλισμού να φθάσουμε μέχρι και την ταχύτητα του 1Gbps.


Δημιουργία δικτύου μέσω των Windows

Τη διασύνδεση του εξοπλισμού, δηλαδή τη δημιουργία του δικτύου σε επίπεδο hardware, ακολουθεί η σύνδεση σε επίπεδο software, μέσα από κάποιο λειτουργικό σύστημα (Windows, Unix, Linux κ.ά.). Στην παρούσα ενότητα θα αναφερθούμε στο λειτουργικό σύστημα Windows, λόγω της ευρείας διάδοσής του.

Η δημιουργία τοπικού δικτύου στα Windows μπορεί να χαρακτηριστεί βατό τόλμημα, μιας και οι περισσότερες εκδόσεις διαθέτουν έναν "οδηγό" (wizard) που καθοδηγεί το χρήστη βήμα προς βήμα. Στις περισσότερες εκδόσεις των Windows η εφαρμογή αυτή εμφανίζεται αν ακολουθήσουμε τις επιλογές Έναρξη, Προγράμματα, Βοηθήματα, Επικοινωνίες, και κατόπιν Οδηγός Δικτύου. Ακόμη, τα Windows αναγνωρίζουν αυτόματα τις συνδέσεις που έχουν ήδη γίνει σε επίπεδο εξοπλισμού -αναγνωρίζουν για παράδειγμα τη νέα κάρτα δικτύου που μόλις τοποθετήθηκε- και καθοδηγούν το χρήστη προκειμένου να ολοκληρώσει το δίκτυό του, αποδεχόμενος απλώς τις νέες ρυθμίσεις.

Πληροφορίες για τον τρόπο δημιουργίας τοπικού δικτύου μπορείτε να βρείτε και στο μενού "Βοήθεια" των Windows. Πληκτρολογήστε στην Αναζήτηση του σχετικού καταλόγου τη λέξη LAN, τη φράση "Local area connections" ή άλλες παρεμφερείς. Αν διαθέτετε την ελληνική έκδοση του λειτουργικού, πληκτρολογήστε "τοπικό δίκτυο", "δικτύωση", "οικιακό δίκτυο" κ.λπ. Μπορείτε επίσης να προμηθευθείτε ένα σχετικό εγχειρίδιο, επιλέγοντας από τους τίτλους που κυκλοφορούν στο εμπόριο. Επιπλέον, στην ενότητα Σχετικοί Σύνδεσμοι, μπορείτε να βρείτε links με οδηγίες στα Ελληνικά για ορισμένες δημοφιλείς εκδόσεις των Windows.

Πέραν αυτών, θα πρέπει να έχουμε κατά νου ότι εισάγουμε πρώτο στο δίκτυο το διακομιστή και κατόπιν τους κόμβους. Ως διακομιστή φροντίζουμε να ορίσουμε τον καλύτερο υπολογιστή που διαθέτουμε, αυτόν δηλαδή με τις περισσότερες δυνατότητες σε επίπεδο μνήμης (RAM), ταχύτητας επεξεργαστή και χωρητικότητας σκληρού δίσκου. Επιπλέον, εάν επιθυμούμε το δίκτυό μας να διαθέτει σύνδεση με το Internet (που είναι και το πιθανότερο), φροντίζουμε πρώτα να εγκαταστήσουμε τη σύνδεση με το Internet στον κεντρικό μας κόμβο (διακομιστή) και έπειτα να "στήσουμε" το υπόλοιπο δίκτυο.

Στη συνέχεια, αφού ολοκληρώσουμε τη δημιουργία του δικτύου και σε επίπεδο λογισμικού, πρέπει να επανεκκινήσουμε τον υπολογιστή μας (Restart) ώστε να αποθηκευθούν οι ρυθμίσεις.

Τέλος, πρέπει να υποδείξουμε ποιες συσκευές και ποιες εφαρμογές (αρχεία, φάκελοι κ.λπ.). θα είναι κοινόχρηστες, ούτως ώστε να έχουν πρόσβαση όλοι οι χρήστες του δικτύου. Αυτό γίνεται με δεξί κλικ πάνω στο επιθυμητό αρχείο ή φάκελο και επιλέγοντας "Ιδιότητες" (Properties). Στην καρτέλα που εμφανίζεται επιλέγουμε "Κοινή χρήση" (Sharing) και κατόπιν μαρκάρουμε την "Κοινή χρήση αυτού του φακέλου" (Share this folder). Ολοκληρώνουμε με τον καθορισμό των "Δικαιωμάτων" (Permissions) για τους χρήστες του δικτύου.


Πηγή